باتکیه بر تجربه حاصل‌شده، فناوری غیرقابل تسخیر وجود ندارد/جهش تولید ازمسیر علم و فناوری می‌گذرد

دکتر سید محمد طباطبایی قمی در گفتگو با ایسنا گفت: پژوهشکده‌ توسعه تکنولوژی جهاد دانشگاهی از سال 1379 به منظور هم‌افزایی فعالیت‌های فناورانه در مجموعه سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف تشکیل شد. ایجاد و توسعه ده‌ها فناوری، تربیت نیروهایی متخصص، دانشجویان دکترا و پسادکترا، چاپ مقاله‌های علمی، کتاب و نشریه، تدوین استانداردهای مختلف، انجام آزمایش‌های مرجع، ایجاد قطب علمی، ثبت اختراع‌های علمی، خروجی دو دهه فعالیت این پژوهشکده است. در عین حال، در حوزه دفاعی نیز جزو برترین سازمان‌ها و مجموعه‌های پژوهشی کشور محسوب می‌شویم. هدف ما در کوتاه‌مدت، توسعه فناوری و در بلندمدت، صدور فناوری است.

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف افزود: فناوری موتور درون چاهی حرکت جهت‌دار و اورهد، فناوری دستگاه لوله مغزی سیار، فناوری انواع تستر و دستگاه کنترل ماشین‌های دوار، فناوری دبی‌سنج جریان نفت، فناوری دستگاه‌های شست‌وشوی اولتراسونیک، فناوری دستگاه‌های سوئیچینگ فلزات، از جمله فناوری‌های مهمی هستند که طی سال‌های اخیر در این پژوهشکده توسعه یافته‌اند.

وی خاطر نشان کرد: ساخت تجهیزات پیشرفته صنایع فولادسازی، فناوری جدید بازیافت اسید مربوط به شرکت‌های فولادسازی، فناوری تجهیزات آبیاری نوین، کوره‌های پیشرفته تحت خلأ، گیربکس‌های اتوماتیک، انژکتور و سیستم‌های پیشرفته مربوط به خودرو، طراحی و ساخت مدل‌های پیشرفته پل‌های شناور به منظور کمک‌رسانی در سیلاب‌ها، فناوری دستگاه‌های جدید آب شیرین کن خورشیدی نیز از جمله مهم‌ترین فناوری‌هایی در دست مطالعه و اجرا هستند.

آماده ورود به تمام عرصه‌های فناوری هستیم

دکتر طباطبایی قمی تأکید کرد: با خودباوری که در این مجموعه و سایر مجموعه‌های مشابه در کشور بوجود آمده است، هیچ فناوری غیرقابل تسخیر نیست و آماده ورود به تمام عرصه‌های فناوری هستیم. در ایام سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی هستیم و باید بدانیم که این توانایی و خودباوری در سایه خون شهدا حاصل شده است.

وی افزود: اوایل انقلاب و زمانی که خارجی‌ها هنوز در کشور حضور داشتند، مهندسان جوان ما اصلاً اجازه ورود به هیچ حوزه‌ای را نداشتند، اما امروز به این مرحله از خودباوری رسیده‌ایم. ایرانی‌ها بودند که با ابوعلی سیناها و خوارزمی‌ها، علم را گسترش دادند و این باور مجدد (به توان داخلی) در سایه انقلاب اسلامی و خون شهدا به دست آمده است.

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف با ذکر یادی از مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی (بنیانگذار پژوهشگاه رویان) گفت: ایشان همواره تأکید می‌کرد که ما به جای صادرات نفت، باید علم صادر کنیم. این یک کار دو طرفه است؛ از یک سو، مسئولین باید موانع موجود را برطرف کنند تا بتوانیم نیروهای جوان و نخبه کشور را در اختیار داشته، از ظرفیت آنها بهره برده و از مهاجرت‌شان جلوگیری کنیم. باید این شایسته‌سالاری در کشور وجود داشته باشد تا جوانان احساس مفید بودن داشته باشند. از سوی دیگر، جوانان کشور نیز باید اعتقاد داشته و به این خودباوری (ما می‌توانیم) برسند. در این صورت، هیچ مانعی جلودار رشد و تعالی ایرانیان و مسلمانان نخواهد بود.

جهش تولید از مسیر علم و فناوری می‌گذرد

دکتر طباطبایی قمی گفت: جهش و افزایش تولید از مسیر علم و فناوری می‌گذرد. برای اینکه افزایش تولید و بهره‌وری داشته باشیم، باید مواد اولیه، تجهیزات و دستگاه‌ها را بومی‌سازی کنیم. شاید تأمین همه این تجهیزات در شرایط نبود تحریم بسیار راحت باشد، اما مسئولین توجه ‌کنند که اگر خارجی‌ها به هر دلیلی نیاز کشور را تأمین نکنند، چه اتفاقی روی می‌دهد.

وی تأکید کرد: از سوی دیگر شاهد این هستیم که اگر قرار باشد این پول در اختیار پژوهشگران داخلی قرار بگیرد، قطره‌چکانی خواهد بود و در بسیاری از موارد، افزایش قیمت‌ها باعث توقف فعالیت پژوهشی می‌شود. بنابراین لازم است که موانع موجود در این زمینه از جمله برخی دستورالعمل‌ها و موازی‌کاری برطرف و با ایجاد هم‌افزایی در کشور، به توان داخلی اعتماد شود.

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف خاطر نشان کرد: برای اینکه بتوانیم جهش تولید داشته باشیم، باید نگاه به علم و فناوری داشته باشیم، درغیر اینصورت قیمت نهایی، گران تمام‌شده و رقابت‌پذیر نخواهیم بود. توجه به فناوری باعث کاهش قیمت مواد اولیه و تجهیزات شده و ما را رقابت‌پذیر می‌کند. این چرخه باید به صورت کامل تکمیل شود یعنی نیروهای متخصص تربیت شوند، نیازسنجی انجام شود، تیم کاری به‌درستی تشکیل شود، از تمام ظرفیت کشور استفاده شود، بحث رقابت‌پذیری در نظر گرفته شده و در نهایت، کار با اخذ تأییدیه و استانداردهای لازم انجام شود.

دکتر طباطبایی قمی افزود: در پژوهشکده تلاش کرده‌ایم که این چرخه به درستی ایجاد شود و هدف ما علاوه بر توسعه فناوری، تحقق رؤیای دکتر کاظمی آشتیانی و صدور علم و فناوری در آینده است. در این زمینه، راه برای همه پژوهشگران کشور باز بوده و از همه دانشجویان و مراکز علمی که قصد دارند با ما همکاری کنند، استقبال می‌کنیم. درعین حال آمادگی خود را جهت همکاری با مراکز آموزشی و پژوهشی مختلف و کارفرمایانی که به دنبال توسعه فناوری‌های جدید یا ارتقاء فناوری‌های قدیمی خود هستند، اعلام می‌کنیم.

تکیه بر توان داخلی در کنار ارتباط با خارج

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریفبا اشاره به شرایط کشور گفت: در عین تکیه بر توان داخلی می‌توانیم با خارج هم ارتباط داشته باشیم، یعنی یک هم‌افزایی در این زمینه ایجاد ‌شود و می‌توانیم از علم و فناوری آنها در حد نیاز خودمان استفاده کنیم، نه اینکه به آنها متکی باشیم. باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که استفاده از هر دستگاه، تجهیز، ماده اولیه یا حتی نیروی کار خارجی به معنای ایجاد اشتغال برای کشور دیگر و بیکار شدن جوان ایرانی خواهد بود.

وی افزود: باید در کنار استفاده از علم و دانش روز دنیا، از تجهیزات پیشرفته بومی و مواد داخلی استفاده کنیم تا بتوانیم مزیت رقابتی خود را افزایش داده و هزینه‌های تولید را کاهش دهیم. توجه به قیمت و رقابت‌پذیری، رعایت استانداردها و ارتقای کیفیت، وظایف اصلی تولیدکنندگان است و در کنار آن، دولتمردان و مسئولین وظیفه دارند علاوه بر رفع مشکلات و موانع، به توان داخل و استمرار تولید داخلی اعتقاد داشته و حمایت‌های لازم را (از تولید داخل) انجام دهند. باید سیاست‌های تشویقی در داخل برای استفاده از توان و ظرفیت داخلی تصویب شود.

باید برگ برنده داشته باشیم

دکتر طباطبایی قمی خاطر نشان کرد: این خواسته رهبر معظم انقلاب و همه پژوهشگران است که بهای بیشتر به علم و فناوری در کشور داده شود و تأثیر بها دادن به علم و فناوری، در آینده کشور دیده می‌شود.

وی افزود: همانطور که در زمان انقلاب و جنگ تحمیلی، همدلی‌ و همفکری‌های سیاسی و فرهنگی در کل کشور وجود داشت، اکنون به همدلی اقتصادی نیز نیاز داریم. به وجود آوردن غرور ملی، همدلی و همراهی در کنار حمایت دولت و ارائه مشوق‌ها، در بلندمدت به نفع کشور خواهد بود. باید برگ برنده داشته باشیم و قدرت رقابت‌پذیری خود را افزایش دهیم. در این شرایط، تغییر قیمت دلار، رفت و آمد آدم‌ها و تغییر دولت‌ها – چه داخلی و چه خارجی – تغییری در برنامه‌های ما ایجاد نخواهد کرد.

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف از طرح موتور درون چاهی به عنوان یکی از طرح‌های شاخص این پژوهشکده یاد کرد و گفت: در حفاری مستقیم، منابع نفتی داخلی استخراج می‌شوند، اما در حفاری جهت‌دار به صورت مایل وارد مخازن کشورهای دیگر شده و اقدام به استخراج نفت می‌شود (این مسئله موضوعی تعریف‌شده است). در این شرایط اگر حفاری جهت‌دار انجام نشود، کشورهای دیگر اقدام به استخراج منابع نفتی ما خواهند کرد.

وی افزود: برای نخستین‌بار در کشور، تمامی مراحل دستیابی به دانش فنی، طراحی، ساخت دستگاه لوله‌مغزی سیار که در انحصار چند کشور است و سایر متعلقات دستگاه از جمله موتور درون‌چاهی که روی این دستگاه نصب می‌شود، در پژوهشکده توسعه تکنولوژی جهاد دانشگاهی انجام شد. موتور درون‌ چاهی در مرحله تست روی چاه است و ان‌شالله به‌زودی به مرحله تولید انبوه خواهد رسید که از لحاظ قیمت، 50 درصد قیمت نمونه خارجی، اما از لحاظ کیفیت قابل رقابت (با نمونه خارجی) است.

دکتر طباطبایی قمی گفت: همانطور که اشاره کردم، توانایی و خودباوری امروز در سایه خون شهدا حاصل شده است. در جهاد دانشگاهی صنعتی شریف با برخی از این شهدای گرانقدر کار کردم. شهید محمدمحسن رقابی غلامی (دانشجوی رشته فیزیک، تاریخ شهادت خرداد 1362) عاشقانه کار جهادی انجام می‌دادند. یکی از طرح‌های شاخص این شهید، طراحی و ساخت پل متحرک برای مناطق جنگی بود؛ پلی که از یک طرف تکمیل و به انتهای مسیر ختم می‌شد. این پل اکنون به نام این شهید نامگذاری شده است.

وی افزود: شهید محسن ماندگار (دانشجوی مهندسی مواد، تاریخ شهادت آبان 1362) نیز در کارگاه مدل‌سازی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، مدل‌های مین دریایی و بسیاری از تجهیزات جنگی را مدل‌سازی می‌کرد. برخلاف امروز که این مدل‌سازی به‌راحتی توسط رایانه انجام می‌شود، 40 سال قبل و در زمان جنگ، مدل‌سازی ها به صورت کاملاً دستی انجام می‌شدند و از روی این مدل‌ها، قطعه اصلی ساخته می‌شد.

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریفخاطر نشان کرد: شهید امیر مهرداد (دانشجوی مهندسی شیمی، تاریخ شهادت آبان 1362) نخستین‌بار استفاده از گازهای مربوط به زباله را در کشور مطرح کردند و دستگاه آن را ساختند. شهدای گرانقدر دیگری از جمله شهید مجید مؤذن صفائی (دانشجوی مهندسی مواد، تاریخ شهادت اردیبهشت 1361) و شهید شعبانعلی توکلی (دانشجوی مهندسی مواد، تاریخ شهادت اردیبهشت 1361)، در جهاد دانشگاهی صنعتی شریف حضور داشتند و از موسسین این مجموعه بودند.

وی تأکید کرد: شاید کمتر کسی اطلاع داشته باشد که در زمان جنگ تحمیلی بالن‌های حاوی نیتروژن برای نخستین‌بار در مجموعه جهاد دانشگاهی صنعتی شریف ساخته شد. این بالن‌ها در دره‌های تهران کار گذاشته شدند تا از حمله هواپیماها به شهر جلوگیری کنند. جنگنده‌های دشمن با مشاهده این بالن‌ها پایین نمی‌آمدند. همچنین اولین طراحی و ساخت پهباد در این مجموعه انجام شد.

دکتر طباطبایی قمی افزود: در زمان دفاع مقدس طرحی به نام شب زنده‌داران در جهاد دانشگاهی صنعتی شریف بود که جهادگران تا صبح روی طرح‌های مختلف نظامی کار می‌کردند. حدود 60-50 درصد از جهادگران صنعتی شریف به صورت خودجوش عضو این طرح بودند. کارهای بسیار بزرگی در زمان جنگ در این مجموعه اتفاق افتاد. بعضی از این جهادگران در زمان جنگ به قدری با مواد مختلف کار کردند که بعدها در اثر آسیب آنها از دنیا رفتند و به نوعی شهید گمنام محسوب می شدند.

سرپرست پژوهشکده توسعه تکنولوژی سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف تأکید کرد: همگی مدیون شهدای انقلاب، دفاع مقدس و شهدای علمی کشور هستیم و وظیفه ما، ادامه راه این شهدای گرانقدر است. نباید اجازه دهیم یأس و ناامیدی در جوانان کشور ایجاد شود. در شرایطی که کشور از ثروت، امکانات و نعمات خداوندی برخوردار است و نیروهای جوان و مستعدی در کشور داریم، نباید خط فقر داشته باشیم، نباید جوان بیکار در کشور داشته باشیم؛ رفع همه این مشکلات به اعتقاد، همفکری و همدلی آحاد مردم و مسئولین نیاز دارد.

 منبع: ایسنا

لینک کوتاه:  https://www.isna.ir/news/99111712725/